Ücretsiz Aidat Gecikme Faizi Hesaplama Aracı
Bir apartman ya da site sakinlerinin bir arada yaşayabilmek harcadıkları ortak yaşam giderlerine için ödemeleri gereken para tutarına “aidat” denir. Sözgelimi ortak kullanılan su faturası ya da yakıt giderleri gibi harcamalar aidat kalemlerine örnek olabilir. Bahse konu yerleşim alanında yaşayan kiracılar ve/veya kat malikleri yönetim kurulu tarafından hesaplanarak kendilerine bildirilen aidatları düzenli olarak ödemek zorundadır. Bu ödemeler yasal olarak yaptırıma tabiidir. Yani kanunen kat malikleri aidatları yönetim tarafından belirli günlerde ödemekle yükümlüdür.
Aidat Gecikme Faizi Nedir?
Gecikme faizi, zamanı geldiği halde ödenmeyen aidat borcuna eklenen ilave tutardır. Yasal anlamda faiz, alacaklı tarafın borçlu taraftan, ödenmemiş borca ilave edilen ve talep etmeye hakkı olan bir para miktarıdır. Gecikme faizi yasal olarak % 5 tutarında belirlenmiş olsa da yönetim kurulu ve kat maliklerinin bu oranı ortak bir kararla değiştirme yetkisi de vardır.
Aylık aidatların gecikmesine bağlı olarak yapılması gereken hesaplama formülü şu şekildedir:
Ödenmesi gereken faiz tutarı = (Ödenmemiş borcun miktarı *Yıllık faiz oranı* son ödeme tarihi üzerinden geçen gün sayısı) / 365
Formülün Bileşenleri (anapara, oran, gün sayısı)
Gecikme faizi için kullanılan formülde geçen bileşenler şunlardır:
Ana borç tutarı (anapara) = Ödenmesi gerektiği halde ödenmemiş bulunan borcun tamamı
Yıllık faiz oranı = Yasal olarak, yönetim kurulu tarafından belirlenen aidat gecikme faizi oranı
Gecikme gün sayısı = Son ödeme tarihinin üzerinden kaç gün geçtiğini belirten sayı
Örnek Hesaplama
Gecikme faizi hesaplamasına verilebilecek örnekler şunlardır:
Örnek 1
Toplam aidat borcu: 5000 TL
Yıllık uygulanmasına karar verilen faiz yüzdesi: % 12
Son ödeme tarihi üzerinden geçen gün sayısı : 10
Gecikme faizi hesaplama: (5000*12*10) / 365 = 1643 TL
Borçlunun ödemesi gereken toplam tutar : 5000 + 1643 = 6643 TL
Örnek 2
Toplam aidat borcu: 2000 TL
Yıllık uygulanmasına karar verilen faiz yüzdesi: % 15
Son ödeme tarihi üzerinden geçen gün sayısı: 30
Gecikme faizi hesaplama: (2000*15*30) / 365 = 2465 TL
Borçlunun ödemesi gereken toplam tutar: 2000 + 2465 = 4465 TL
Yasal Dayanak
Bir yerleşim merkezinde kiracı ya da kat maliklerinin uymaları gereken yasal kurallar 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanununda açıkça belirtilmiştir. Aynı kanunun Üçüncü Bölüm 20 Maddesinde ise aylık aidat gecikme faizi hakkında uyulması gereken kanuni kurallar bildirilmektedir.
634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu Üçüncü Bölüm 20 Maddesi uyarınca:
“Kat maliklerinden her biri aralarında farklı bir anlaşma olmadığı takdirde:
Kapıcı kaloriferci bahçıvan ve bekçi giderlerine ve bunlar için toplanacak avansa eşit olarak
Ana gayrimenkulün sigorta primlerine ve bütün ortak yerlerin bakım, koruma, güçlendirme ve onarım giderleri ile yönetici aylığı gibi diğer giderlere ve ortak tesislerin işletme giderlerine ve giderler için toplanacak avansa kendi arsa payı oranında katılmakla yükümlüdür.
Konunun yasal yönden uygulanması gereken yasal prosedürü durumu böyledir. Fakat bütün bunlara karşılık aidata gecikme zammı yönetici ile birlikte diğer kat maliklerinin ortak kararına göre uygulamaya alınır. Yani yasal olarak yönetimin böyle bir zam almaya hakkı olmasına rağmen eğer kat malikleri ve yönetim, kanunun bu maddesini yürütmek istemezlerse, uygulamama hakları da vardır.
Yukarıda sözü edilen Kat Mülkiyeti kanunun 20 maddesinde aidat ödemeyen kat malikine uygulanabilecek aylık gecikme zammı % 5 olarak takdir edilmiştir. Yalnız bazı apartman ve site yönetim kurullarında söz konusu %5 tutarındaki zam oranı aidat gecikme zammı değil, aidat gecikme tazminatı olarak da tanımlanmakta ve hesaplamalar ona göre yapılmaktadır.
634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu Üçüncü Bölüm 20 Maddesi uyarınca aidat borcunu ödemeyen kat malikine yönetici ve diğer kat malikleri tarafından dava açılabilir.
Kat mülkiyeti kanunu ile aidatlarını düzenli ödeyen kat maliklerinin haklarının korunması ve olası haksızlıkların önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
Aidat gecikme faizi nasıl hesaplanır?
Aidat gecikme faizi hesaplaması yapılırken bazı yönetim kurulu ve kat maliklerinin verdiği ortak karar uyarınca aylık gecikme zammı % 5 kabul edilerek hesaplanır.
Bu durumda yapılan hesaplama şu şekilde gerçekleşir.
Aidat borcu: 1000 TL
Gecikme gün sayısı: 15
Aidatın %5’i 50 TL’dir. Bir ay üzerinden hesaplama yapılırken gün sayısı 30 kabul edilir. Bu durum göz önünde bulundurularak 50 TL 30’a bölünür. Bu işlem ile günlük gecikme zammı 50/ 30 = 1.66 TL kabul edilir.
Günlük gecikme zammı ile gecikme gün sayısı çarpılır. Böylece ana borca ilaveten ödenmesi gereken faiz tutarı 15*1.66= 24.9 TL olur.
1000 TL aidat borcunu 15 gün geciktiren kat malikinin ödemesi gereken toplam tutar şöyle hesaplanır:
Toplam borç miktarı: 1000 + 24.9 TL= 1024.9 TL ‘dir.
Oranlar neye göre belirlenir?
Aidat gecikme zammı oranı 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu Üçüncü Bölüm 20 Maddesinde belirtildiği şekilde % 5 olarak kabul edilir. Ancak apartmanların ya da sitelerin yönetim planında aidat gecikme zammı için geçerli kabul edilen başka yüzde oranları varsa, bu rakamlar üzerinden de hesaplama yapılabilir.
Bu hesaplama hangi yasal düzenlemelere dayanıyor?
Gecikme zammı ve gecikme faizi 634 Sayılı Kat Mülkiyet Kanunu Üçüncü Bölüm 20 maddesinde belirtilen kurallara göre hesaplanır. Bahse konu kanun uyarınca aidat gecikme faizi aylık zaman dilimlerine göre hesap edilir.
Aidat gecikme faizi uygulanarak tahsil edilebilecek borçlar zaman aşımına tabiidir. Bu borçlar için belirlenen zaman aşımı süresi 5 yıldır. Buna göre 5 yıl geçmişe dönük olarak gecikmiş aidat borçları aidat gecikme faizi ile birlikte hesaplanarak borçludan talep edilebilir.
